عرضه اولیه صرافی (که از این به بعد آن را با نام IEO خطاب می‌کنیم) معمولا در مواقعی صورت می‌گیرد که یک پروژه‌ی جدید رمزنگاری بخواهد رمزارز یا بلاک چین خود را راه‌اندازی کند؛ اما نیازمند سرمایه‌ی قابل توجهی برای انجام این کار باشد. IEO با عرضه اولیه سکه (ICO) متفاوت است. چرا که این کار با کمک صرافی‌های ارز دیجیتال انجام‌پذیر است. پروژه‌ها قادر به آن هستند که به کمک پایگاه مشتریان یک صرافی اقدام به جمع‌آوری سرمایه‌ی موردنیاز خود کنند و کمی پس از آن انجام معاملات با توکن خود را کلید بزنند.
مقدمه
هزاران پروژه‌ی بلاک چین و ارز دیجیتال وجود دارند که یا در حال توسعه هستند و یا اکنون در حال فعالیت‌اند. اغلب پروژه‌ها به نوعی انگیزه‌ی مالی نیاز دارند تا بتوانند توسعهدهندگان و مشارکت‌کنندگان را در مسیر پیشرفت خود درگیر کنند. تمام پروژه‌ها نمی‌توانند به کمک‌های مالی یا مشارکت‌های صاحبان دارایی‌ها تکیه کنند. چرا که در بیشتر موارد دیر یا زود به بودجه‌ای نیاز است که از بیرون و منابع خارجی به پروژه تزریق شود.
توسعهدهندگان به منظور افزایش سرمایه راه‌های مختلفی پیش روی خود دارند. دریافت بودجه از سوی سرمایه‌گذاران خطرپذیر می‌تواند زمان‌بر باشد. این کار هم‌چنین ممکن است نتیجه‌ای بسیار اندک داشته باشد یا این‌که هیچ خروجی مثبتی نداشته باشد. ضرب سکه پیش از راه‌اندازی پروژه‌ها که به پیش‌استخراج (pre-mine) معروف است و هم‌چنین نگهداری سکه‌ها نیز از جمله راه‌های ممکن است؛ اما اغلب چنین مواردی از سوی جامعه‌ی آن پروژه با انتقاد مواجه می‌شود.
از میان روش‌های موجود، انتخاب IEO با در نظر گرفتن این فرض که توسعه‌دهنده یک استراتژی و برنامه‌ی مشخص دارد و به تحقق اهداف پروژه پایبند است می‌تواند راه‌حلی جذاب باشد.
عرضه اولیه صرافی چیست؟
همان‌طور که از عنوان این اصطلاح نیز می‌توان حدس زد،IEO شامل استفاده از یک صرافی ارز دیجیتال با هدف جمع آوری سرمایه برای ایجاد یک پروژه‌ی جدید است. چنین مرسوم است که افراد دارایی های خود را روی چنین پلتفرمی معامله می‌کنند؛ اما این کار معمولا تنها در زمانی اتفاق می‌افتد که توسعهدهندگان مبلغ و سرمایه کافی را برای ایجاد پروژه‌ی خود جمع‌آوری کرده باشند.
به کمکIEO سرمایه‌گذاران بالقوه قادر خواهند بود این دارایی‌ها را پیش از آن‌که در بازار بتوان به آن‌ها دسترسی پیدا کرد خریداری کنند. زمانی که یک صرافی در این فرایند مشارکت می‌کند تا فروش توکن تسهیل شود، کاربرانی که پیش‌تر ثبت‌نام کرده و اطلاعات KYC خود را ارائه کرده‌اند قادر به خرید توکن‌ها خواهند بود؛ آن هم پیش از آن‌که این توکن‌ها در بازار آزاد برای عموم قابل دادوستد باشند.
از آن‌جا که اجرای یک رویدادIEO با کمک یک صرافی ساده‌تر می‌شود، استارتاپ‌هایی که اقدام به انتخاب این شیوه می‌کنند باید در خصوص استراتژی و برنامه‌ی اجرایی خود جدی و متعهد باشند. در اغلب موارد صرافی مشارکت‌کننده، پیشنهاد IEO را تمام و کمال و از زوایای مختلفی بررسی می‌کند. از برخی جهات می‌توان چنین گفت که صرافی‌ها برای هر IEO که ارائه می‌شود، اعتبار و شهرت خود را به مخاطره می‌اندازند و از این جهت ریسک می‌کنند.
IEO چگونه سازماندهی می‌شود؟
هرچند فناوری بلاک چین مسئله‌ای نسبتا جدید به شمار می‌رود، اما هزاران شرکت و استارتاپ در حوزه‌ی رمزنگاری در این بستر مشغول فعالیت‌اند. بسیاری از این پروژه‌ها مشغول رقابت برای به دست آوردن سرمایه‌گذاران بالقوه از طریق فرایندهایی نظیر ICO یا IEO هستند.
زمانی که توسعهدهندگان یک پروژه‌ی رمزارز تصمیم می‌گیرند که یک رویداد IEO را سازماندهی کنند، پیش از آن‌که اولین دلار را جمع‌آوری کنند لازم است که یک رویه‌ی پیچیده را دنبال کنند.
تیم پروژه باید برخی از الزامات را فراهم کند تا این رویداد انجام شود. داشتن یک مدل تجاری قوی، برخورداری از اعضای تیم حرفه‌ای، مجرب و خبره، موارد کاربرد قابل اجرا برای فناوریِ ایجاد شده و ارائه‌ی وایت پیپر (whitepaper) از جمله موارد کاملا ضروری و الزامی به شمار می‌روند. سازماندهی و اجرای IEO معادل آن است که توسعهدهندگان بیانیه‌ای را صادر کرده‌اند که در آن موفقیت بلندمدت پروژه را تعهد می‌کنند.
افزون بر این مسئله، آن‌ها باید مشخص کنند که IEO پیشنهادی آن‌ها دارای سافت کپ (soft cap) است یا هارد کپ (hard cap). هاردکپ به معنای آن است که نمی‌توان سرمایه را بیشتر از میزان مشخصی در پروژه سرمایه‌گذاری کرد. در مقابل سافت کپ یک هدف اولیه را مشخص می‌کند اما به سرمایه‌گذاران این اجازه را می‌دهد تا مبالغ بیشتری را در پروژه سرمایه‌گذاری کنند.
زمانی که این تصمیم‌ها گرفته می‌شوند، نوبت به انتخاب یک پلتفرم صرافی برای انجام IEO می‌رسد. Binance Launchpad یکی از این پلتفرم‌هاست که به ده‌ها پروژه کمک کرده است تا مبالغ موردنیاز را برای پروژه‌های خود جمع‌آوری کنند. بیت تورنت BitTorrent (BTT)، پروتکل بند (BAND)، اکسی اینفینیتی Axie Infinity (AXS)، آزمایشگاه مالی آلفا Alpha Finance Lab (ALPHA) و WazirX (WRX) از جمله مثال‌هایی هستند که می‌توان در این خصوص به آن‌ها اشاره کرد. سایر صرافی نیز پلتفرم‌های مربوط به IEO را راه‌اندازی کرده‌اند که هر یک مزایا و معایبی احتمالی را با خود به همراه دارند.
چرا پروژه‌های بلاک چین به سراغ IEO می‌روند؟
جمع‌آوری سرمایه برای پروژه‌های جدید بلاک چین یا کریپتو نسبتا با سختی‌هایی مواجه است. در این عرصه نیز هم‌چون هر صنعت دیگری رقابت تنگاتنگی برای جذب سرمایه‌گذار به چشم می‌خورد. همه نمی‌توانند از این رقابت و با تکیه بر روش‌های سنتی مرسوم موفق بیرون بیایند.
IEO از آن جهت که به دارندگان ارزهای دیجیتال خدمت‌رسانی می‌کند می‌تواند سودمند باشد. با توجه به این مسئله که صرافی مشارکت‌کننده چگونه از طریق اعتباربخشی به جمع‌آوری سرمایه برای پروژه کمک می‌کند می‌توان به درجاتی از اعتماد و اطمینان در پروژه دست پیدا کرد. گذشته از این مسئله، صرافی از اعتبار خود مایه می‌گذارد تا روند IEO را تسهیل کند. هر چند هم‌چنان هر شخص خود پیش از انجام هر گونه سرمایه‌گذاری باید تحقیقات و پژوهش‌های لازم را انجام دهد.
در شرایطی که پروژه‌ها به دنبال آن هستند که از طریق صرافی و با کمک این نهاد سرمایه‌ی لازم را جمع‌آوری کنند، IEO گزینه‌ای قابل اعتماد به شمار می‌رود. بیشتر IEOها با توجه به چشم‌انداز و موارد کاربرد پروژه به سرعت به فروش می‌روند. توکن پروژه نیز هم‌چنین پس از پایان فروش در صرافی لیست می‌شود.
IEO در برابر ICO
روی کاغذ و به لحاظ نظری ممکن است این دو مفهوم مشابه یک‌دیگر به نظر برسند. در طی ایجاد حباب اتریوم در سال ۲۰۱۷-۲۰۱۸، ICOها به صورت روزانه سازماندهی می‌شدند. بسیاری از پروژه‌ها توانستند میلیون‌ها دلار سرمایه را با موفقیت جمع‌آوری کنند؛ هرچند تعداد زیادی پروژه‌ی گمراه‌کننده و کلاه‌برداری نیز در این میان مشاهده می‌شد. به دلیل آن‌که هیچ‌کسی آشکارا ICOها را بررسی نمی‌کرد، این مفهوم نهایتا به IEO تغییر یافت که بسیاری آن را معتبرتر می‌پندارند. شمار زیادی از ICOها وجود دارند که از قوانین اوراق بهادار ایالات متحده سرپیچی می‌کنند. این مسئله منجر به تنظیم دادخواست‌ها و شکایت‌ها و هم‌چنین بازپرداخت سرمایه‌گذاران شده است.
شرکت کردن در ICO مخاطرات و ریسک‌های بیشتری را با خود به همراه داشت. سرمایه‌گذاران باید بیت کوین یا اتر خود را به یک قرارداد هوشمند یا یک وب‌سایت ارسال می‌کردند و امیدوار بودند که در ازای آن توکن‌هایی را دریافت کنند. هر فردی که مهارت‌‌های توسعه‌ی وب و دانش پایه‌ی قراردادهای هوشمند را داشت می‌توانست یک وب‌سایت قابل قبول طراحی کند که نقشه راه امیدوارکننده‌ای دارد. پس از آن می‌توانست از این طریق شروع به جمع‌آوری سرمایه از افراد کند. این مسئله از ایده‌آل‌ها بسیار فاصله داشت و باعث می‌شد هر فردی که در ICO شرکت و سرمایه‌گذاری می‌کند ریسک‌های بزرگی را متحمل شود.
اما IEO تا حدودی این خطرات را کاهش می‌دهد. سرمایه‌گذاران به جای آن که اتر یا بیت کوین خود را مستقیما به پروژه‌ها ارسال کنند، مبالغ را از طریق کیف پول به صرافی واریز می‌کنند. پروژه‌هایی که درستی و اصالت کافی برخوردار نیستند یا تیم‌هایی که کمتر به لحاظ تجاری درخشان هستند نیز قادر به ایجاد یک رویداد IEO موفق نیستند؛ چرا که صرافی برای پذیرش آن‌ها الزامات بسیار دشواری را در نظر گرفته است.
افزون بر این مسئله، IEO در مقایسه با ICO ریسک کمتر و البته انعطاف‌پذیری بیشتری دارد. تضمین لیست شدن توکن‌ها در صرافی‌هایی که عملیات فروش را انجام می‌دهند مسئله‌ای بسیار قابل توجه است. این امر به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا اگر زمانی نیاز به خروج از موقعیت داشته باشند، بتوانند این کار را آسان‌تر انجام دهند.
مخاطرات و فرصت‌های IEO
باید توجه کرد که حتی با وجود بررسی صرافی‌های مشارکت‌کننده در IEO، باز هم هیچ سرمایه‌گذاری‌ای را نمی‌توان یافت که بدون ریسک باشد. ممکن است پروژه‌ی جذب سرمایه نتواند به چشم‌اندازی که دست‌اندرکاران برای آن متصور شده‌اند دست پیدا کند. این مسئله می‌تواند فارغ از ارزش پروژه در طول فرایند IEO، بر قیمت توکن اثر بگذارد (و اغلب نیز این اتفاق می‌افتد.)
با این تفاسیر IEOها می‌توانند فرصت‌های سرمایه‌گذاری مطلوبی را نیز ارائه کنند. فرصت‌هایی نظیر توانایی خرید زودهنگام توکن‌هایی که در آینده قرار است عرضه شوند (آن هم در شرایطی که می‌دانید این توکن‌ها قرار است در بازارهایی که نقدینگی خوبی دارند فهرست شود). با این همه ارزش تمام توکن‌های IEO پس از آغاز معاملات افزایش نخواهد یافت.
کلام پایانی
با توجه به تعداد کم IEOها برخی از پروژه‌هایی که چندان جذابیتی در حوزه‌ی ارزهای دیجیتال و بلاک چین نداشته‌اند حذف شده‌اند. درست است که هیچ روشی بدون خطا و اشتباه نیست؛ اما به نظر می‌رسد که IEOها دست‌کم در مسیر درست‌تری قرار گرفته‌اند.
نمی‌توان تنها به این دلیل که رویدادی به نام IEO وجود دارد انتظار داشت که همه روی این پروژه‌ها سرمایه‌گذاری کنند. فارغ از شیوه‌های جمع‌آوری سرمایه در پروژه‌ها و شرکت‌های مختلف، همیشه توصیه‌ی مهم این است که دقت لازم را در سرمایه‌گذاری انجام دهید. درست است که مشارکت مالی در IEO با مزایایی همراه است، اما نمی‌توان چشم خود را بر روی مخاطرات و ریسک‌های آن بست.
