حراج پاراچین پولکادات چیست؟
نکات کلیدی
- اکوسیستم پولکادات میزبان پروژههایی در شبکههای فردی با نام پاراچین است.
- نخستین حراج پاراچین از تاریخ ۱۱ نوامبر برابر با ۲۰ آبانماه آغاز شد.
- آکالا (Acala)، مون ریور (Moonriver) و فالا (Phala) سه پروژهی مهمی هستند که امید آن میرود روی پولکادات راهاندازی شوند.
اکوسیستم پولکادات (Polkadot) در تاریخ ۱۱ نوامبر یکی از بزرگترین رویدادهای تاریخ خود را کلید زد؛ یعنی آغاز حراجهای پاراچین.
آمادگی پولکادات برای حراجهای پاراچین
پلتفرمهای قراردادهای هوشمند لایهی اول همچون سولانا (Solana)، آوالانچ (Avalanche) و کاردانو (Cardano) در ماههای اخیر محبوبیت فراوانی یافتهاند. پولکادات نیز شبکهای مشابه است که پتانسیل زیادی دارد اما رویکرد دیگری را نسبت به سایر بلاک چینهای لایهی اول برگزیده است. رویکرد پولکادات این است که اجازهی ساخت چندین زنجیره با نام پاراچین را روی شبکهی خود میدهد. گوین وود (Gavin Wood) بنیانگذار پولکادات توصیف جالبی از این شبکه ارائه میکند: «شرطبندی در برابر حداکثرگرایی بلاک چین.»
شبکهی پولکادات قلب تپندهای دارد به نام زنجیرهی رلهی اصلی (Relay Chain). در واقع پولکادات از چندین پاراچین تشکیل شده است که به این هستهی مرکزی متصل هستند. هر پاراچین همچون یک بلاک چین جداگانه عمل میکند اما میتواند با سایر پاراچینهای موجود روی پولکادات تعامل و همکاری داشته باشد. از آنجا که تعداد اسلاتهای پاراچین محدود است، رقابت تنگاتنگی در این میان وجود دارد و باید دید کدامیک از پروژهها میتوانند آنها را از طریق حراج پاراچین به دست آورند.
حراجهای پاراچین گامی اساسی به سمت آرمان پولکادات است. همان آرمانی که پولکادات را مامور کرده است به یک شبکهی چندزنجیرهای مقیاسپذیر تبدیل شود. در این مقاله به حراجهای پاراچین و برخی از قابلتوجهترین پروژههایی که میتوانند در طی ماههای آینده به شبکه بپیوندند میپردازیم.
پولکادات چیست؟
نام پولکادات خود به نوعی نشان میدهد که پروژه چطور کار میکند. شبکهی پولکادات را میتوان آرایش و ترتیبی از دوایر روی یک بوم نقاشی در نظر گرفت که هر دایره یک پروژهی متفاوت را نشان میدهد. پولکادات لایهی اصلی است که این پروژهها هر یک بر روی آن ساخته شدهاند. پروژههایی که به پولکادات متصل میشوند، میتوانند با همدیگر همکاری و تعامل داشته باشند. هر پاراچین از امنیت شبکه بهره میبرد و در عین حال ساختار حاکمیتی خود را نیز حفظ میکند. افزون بر این مسئله، پولکادات خود را مقاوم در برابر آینده معرفی می کند. چرا که میتواند بدون اجرای هاردفورک hardfork بهروزرسانی شود. سایر بلاک چینهای مشابه نظیر اتریوم معمولا به منظور انجام بهروزرسانیهای اصلی دست به دامان هاردفورکها میشوند و با تکمیل آنها ارتقا پیدا میکنند.
شبکهی اصلی زنجیرهی رلهی پولکادات در ماه می سال ۲۰۲۰ راهاندازی شد. توکن دات (Dot) نیز اکنون هشتمین رمزارز بزرگ به لحاظ ارزش بازار است. پیش از آنکه پولکادات راهاندازی شود، آقای گوین وود نقش مهمی در توسعهی اتریوم و Solidity ایفا کرده بود. Solidity زبان برنامه نویسی برنامههای مبتنی بر اتریوم بود. او پس از آن بنیاد Web3 و Parity Technologies را که شرکتهای مسئول زبان برنامهنویسی Substrate، Kusama و پولکادات بودند راهاندازی کرد.
از پولکادات بسیار به عنوان قاتل اتریوم یاد میشود که وود پیشتر مخالفت خود را با چنین تفسیری اعلام کرده است. اخیرا هم اعلام کرده است همانطور که درست نیست مایکروسافت را به عنوان قاتل کرایسلر (Chrysler) در نظر بگیریم، شرایط برای پولکادات و اتریوم نیز به همین شکل است و درست نیست از چنین تفسیری استفاده شود.
پولکادات چهار بخش اصلی دارد: زنجیرهی رله، پاراچین، پاراترد (parathread) و پل. زنجیرهی رله را میتوان قلب تپندهی پولکادات تلقی کرد. پاراچینها در هنگام پیوستن به شبکه به زنجیرهی رله متصل میشوند. زنجیرهی رله خود از قراردادهای هوشمند پشتیبانی نمیکند و تنها تعداد کمی از انواع تراکنشها همچون استیکینگ (staking) را مدیریت میکند.
اسلاتهایی که پاراچینها به آنها متصل میشوند همچون هستههای پردازندهی رایانه هستند. در عین حال پلها پاراچینها و پاراتردها را به شبکههای خارجی همچون اتریوم متصل میکنند. پاراچینها بلاک چینهای فردی هستند. برندگان حراج پاراچین میتوانند یک اسلات را نیز به مدت دو سال اجاره کنند. در همین حال پاراتردها به شما اجازه میدهند تا شش ماه به میزان مصرف خود هزینهی استفاده را پرداخت کنید.
به منظور دستیابی به اجماع، پولکادات نیاز به حضور چهار نقش مهم دارد: گرههای گزینشکننده یا نامزد، گرههای اعتبارسنج، گرههای تلفیقکننده و گرههای ناظر یا ماهیگیر (fishermen). گزینشکنندهها ارز دات را نزد اعتبارسنجهایی که مورد اعتمادشان است به ودیعه میسپارند (فرایند استیکینگ) تا زنجیرهی رله را از این طریق ایمن کنند. اعتبارسنجها همچنین از این مسئله اطمینان حاصل میکنند که هر یک از حالات پاراچین که رابط آنها را ارسال میکنند صحیح است. تلفیقکننده نیز پاراچینها را نگه میدارد و در اجماع شرکت میکند. ماهیگیران رفتارهای نادرست را به اعتبارسنجها گزارش میدهند. این نقش میتواند هم به کمک گرههای پاراچین و هم تلفیقکنندهها تکمیل شود.
منظور از حراجهای پاراچین چیست؟
فرایند حراج اسلات پاراچین نخستین بار در کوزاما (Kusama) یا همان شبکهی قناری پولکادات (Polkadot’s Canary Network) آزمایش شد. جامعهی پولکادات در سیزدهمین روز ماه اکتبر پیشنهاد مربوط به آغاز حراجهای پاراچین تصویب کرد. آنها ۱۱ نوامبر را به عنوان روز آغاز فرایند مشخص کردند و ۱۱ اسلات اولیه را در این تاریخ حراج کردند. چنین انتظار میرود که پولکادات به طور کلی میزبان 100 پاراچین باشد.
۱۱ حراج نخست را میتوان به دو دسته تقسیم کرد. دستهی اول پاراچینهایی هستند که حراجشان به صورت هفتگی از ۱۱ نوامبر شروع شده است. دستهی دوم نیز از ۲۳ دسامبر هر دو هفته یک مرتبه حراج میشوند. مدتزمان هر یک از حراجها نیز هفت روز خواهد بود.
این حراجها به شیوهی حراج شمع اصلاحشده برگزار میشوند. برندهی هر حراج طی یک مکانیزم مشخص انتخاب میشود. یعنی برای تشخیص برنده یک نقطه به طور تصادفی انتخاب میشود. سپس باید دید در این نقطه کدام پروژه بیشترین پشتیبانی و حمایت دات را به دنبال دارد. پولکادات از این روش استفاده میکند تا از جنگهای مناقصهای دقیقهی آخری جلوگیری کند. حراجهای پاراچین میتوانند اجارههایی تا دو سال را به برنده پاداش دهند. در حالی که اجارهها برای پاراتریدها تا شش ماه در دسترس هستند.
عرضههای اولیهی پاراچین
پاراچین امکان اجرای بسیاری از انواع مختلف پروژهها را فراهم میآورد. پروژههایی همچون برنامههای دیفای (DeFi)، کیف پولهای دیجیتال، برنامههای کاربردی اینترنت اشیا، پروژههای گیمفای (GameFi) و زیرساخت وب ۳ (Web 3.0).
به دلیل آنکه در انتهای حراج اسلاتهای برندهی پاراچین به پروژههایی اختصاص مییابند که بالاترین سهم و مشارکت دات را دارند، بسیاری از پروژهها قادر به تامین دات کافی برای ایمنسازی اسلات نیستند. در همین نقطه است که پای وامهای جمعی (crowdloans) به ماجرا باز میشود.
عرضهی اولیهی پاراچین (که در خصوص عرضه عمومی اولیه سهام اجرا میشود) به دارندگان ارز دات اجازه میدهد سرمایهی خود را در پروژهای که میخواهند از آن حمایت مالی کنند به اشتراک بگذارند. آنها میتوانند این کار را تا زمانی که ساکن منطقهای هستند که وام جمعی در آن ممنوعیت نداشته باشد ادامه دهند.
بسیاری از وامهای جمعی پیشتر در کوزاما انجام شدهاند؛ همراه با صدها پروژه که امید میرود در شبکهی پولکادات ادغام شوند. قابل ذکر است که بنیاد وب ۳ که پیشتر در تامین مالی چندین پروژهی پولکادات شرکت داشته است میتواند به شکل بالقوه بر پروژههایی که اسلاتها را چه از طریق اگذاری و چه از طریق مشارکت دات برنده شدهاند تاثیر بگذارد.
برخی از پروژهها استراتژیهایی نظیر اعطای پاداش به مشارکتکنندگان دات از طریق ایردراپ (airdrop) را در نظر میگیرند. هر دات که در یک پروژه به منظور حراج مشارکت میکند، تا زمان انقضای مدت زمان اجاره در آن پروژه قفل میشود. در این مرحله ممکن است که پروژه به منظور برنده شدن مجدد اسلات وارد فرایند حراج جدیدی شود.
باید به این مسئله هم توجه کنید که پولکادات پاراچینهای خوب مشترک (Common Good Parachains) خود را دارد. اگر تخصیص اسلات به نفع کل شبکه شناخته شود، این کار بدون نیاز به هیچ وثیقه و ضمانتی تا ابد رخ میدهد. این اسلاتها ممکن است به کمک پلها یا زنجیرههای پیچیدهی حاکمیتی پر شوند.
برخی از پروژههای پولکادات
اکنون پروژههای زیادی در حال ساخت هستند تا اکوسیستم پولکادات را به طور کامل راهاندازی کنند. شاید بتوان گفت مهمترین آنها آکالا (Acala)، مون بیم (Moonbeam) و فالا (Phala) هستند.
آکالا
هدف آکالا این است که نقش پروتکل دیفای را برای پولکادات بازی کند. آکالا مقیاسپذیر است، برای دیفای بهینهسازی شده است و با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگاری دارد. محصولات کلیدی آکالا شامل بازارساز خودکار، استیبل کوین غیرمتمرکز، استیکینگ دات با نقدشوندگی بالا و قابلیت تعامل و همکاری با اتریوم است.
آکالا در سال ۲۰۱۹ تاسیس شد و حامیان قابل توجهی نظیر پنترا (Pantera) و Coinbase Ventures دارد. فویائو ژیانگ (Fuyao Jiang) یکی از بنیانگذاران آکالا یک کیف پول موبایلی متمرکز بر پولکادات ساخت. افزون بر این این پروژه چند کمک مالی از سمت بنیاد وب۳ گوین وود دریافت کرده است. کارورا (Karura) که لقب خواهر آکالا را با خود یدک میکشد، پس از جمعآوری بیش از ۵۰۰ هزار عدد توکن KSM برندهی نخستین حراج اسلات در کوزاما شد. کارورا اکنون ارزش کل قفلشدهای در حدود ۲۸۰ میلیون دارد. آکالا به مشارکتکنندگان دات، توکنهای آکا (ACA) را به عنوان پاداش اعطا میکند. هر چند جزئیات کامل در خصوص توزیع این پاداش هنوز تایید نشده است.
مون بیم
مون بیم یک پلتفرم قرارداد هوشمند غیرمتمرکز است که به دنبال آن است تا به ادغام پاراچینهای پولکادات کمک کند و آنها را به بلاک چینهای دیگر نظیر بیت کوین و اتریوم متصل کند. مون بین را میتوان سادهترین راه برای ارائهی زنجیرههای چندگانه توصیف کرد. مون بیم هم همچون آکالا خواهری دارد که نام آن مون ریور (Moonriver) است. مون ریور توانست برندهی دومین حراج کوزاما باشد که پس از جمعآوری ۲۰۵ هزار توکن KSM به این مقام دست پیدا کرد. چندین پروژه نظیر چین لینک (Chainlink) و سوشی سواپ (SushiSwap) هماکنون روی مون بیم ساخته شدهاند.
توکن اصلی و بومی مون بیم GLMR نام دارد. ۱۰٪ از عرضهی GLMR تولیدشده قرار است به مشارکتکنندگان در وامهای جمعی تخصیص داده شود. هر چند باز هم باید یادآور شود که وامهای جمعی تنها برای کسانی قابل دسترسی است که ساکن مناطق خاصی هستند.
فالا
فالا پایگاهداده ی غیرمتمرکز و حافظ حریم خصوصی است که ویژگیهای قرارداد هوشمند را نیز دارد. فالا یکی از نخستین پروژههای موجود با هدف راهاندازی روی پولکادات بود که در سال ۲۰۱۸ تاسیس شد. از آنجا که اطلاعات در بلاک چین ماهیتی شفاف و عمومی دارند، فالا امکان مدیریت دادههای محرمانه یا حساس را توسط بلاک چین فراهم میکند. که فناوریهایی نظیر امضای حلقه و zk-SNARKS بر تامین حریم خصوصی برای رمزارزها (و نه برای قراردادهای هوشمند) متمرکز هستند؛ از این رو فالا یک کاربرد ویژه را رونمایی میکند. یعنی خود را ابر محاسبات محرمانهی جهانی (Global Confidential Compute Cloud) مینامد.
توکن فالا را (با نماد PHA) میتوان اکنون به عنوان ERC-20 در بازارهای آزاد معامله کرد. فالا نیز مانند آکالا و مون بیم جامعه ای وسیع دارد که ممکن است نشانه ای از این باشد که در حراجهای آیندهی پاراچین از حمایت قابل توجه وامهای جمعی برخوردار خواهد بود. بنیاد وب ۳ همچنین به فالا نیز کمک مالی کرده است.
حراجهای پاراچین و آیندهی پولکادات
پرواضح است که افراد زیادی باور دارند که پولکا دات دنیایی چندزنجیرهای و ضد حداکثری و مخالف با بیشینهگرایی را برای آنها به ارمغان خواهد آورد. توکن دات از پایینترین ارزش خود که در ماه جولای آن را به ثبت رسانده است، افزایشی تقریبا ۳۸۰ درصدی داشته است. حراجهای پاراچین میتوانند آغازگر مسیر مهمی برای فاز جدید اکوسیستم پولکادات باشند. چرا که با این کار این اکوسیستم یک قدم به سمت هدفش یعنی دسترسی به قابلیت تعامل نزدیکتر میشود.