متاورس مفهومی از یک دنیای دیجیتال و سه‌بعدی است. در متاورس شما می‌توانید با ساختن یک آواتار در فضا‌ی مجازی کاوش کنید. همچنین می‌توانید بازی کنید، به خرید بروید، با دوستان خود در یک کافی شاپ مجازی معاشرت کنید، با همکاران خود در یک دفتر مجازی کار کنید، و خیلی موارد دیگر. در حال حاضر برخی بازی‌های ویدیویی و وسایل ارتباطات جمعی، از کاربردهای خاص متاورس بهره می‌برند.
پروژه‌های ارز دیجیتال مانند: دیسنترالند (Decentraland) و سند‌باکس (Sandbox) در حال حاضر دنیای دیجیتال خود را راه‌اندازی کرده‌اند. با این حال، مفهوم متاورس نسبتاً جدید است. بنابراین بیشتر قابلیت‌های آن هنوز در دست توسعه است. شرکت هایی مانند فیس بوک (متای فعلی)، مایکروسافت و Nvidia نیز شروع به ساخت نسخه‌های متاورس خود کرده‌اند.
شرکت‌های فناوری برای ارائه یک تجربه مجازی فراگیر، از فناوری‌های پیشرفته برای تقویت توسعه دنیای سه‌بعدی استفاده می‌کنند. فناوری‌هایی نظیر بلاک چین، واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR)، بازسازی سه بعدی، هوش مصنوعی (AI) و اینترنت اشیا (IoT) .
معرفی
ایده متاورس از نوشته‌های نیل استفانسون در سال ۱۹۹۲ سرچشمه گرفت. یعنی رمان علمی-تخیلی او با نام “سقوط برف” که در آن تصور می‌شد مردم می توانستند از آواتارهای دیجیتال برای کشف دنیای دیجیتال و فرار از دنیای واقعی استفاده کنند. طی دهه‌های اخیر، شرکت‌های بزرگ فناوری شروع به ساختن نسخه‌های خود از یک متاورس آینده‌نگر کرده‌اند. متاورس چیست و چگونه شرکت‌های بزرگ از جبهه فناوری دارند به این دنیا نزدیک می‌شوند؟
متاورس چیست؟
متاورس مفهومی از دنیای دیجیتال سه‌بعدی آنلاین با زمین و اشیای مجازی است. دنیایی را تصور کنید که در آن می‌توانید از راه دور کار کنید، برای دیدن جدید‌ترین آثار هنری به موزه‌های مجازی بروید، یا در یک کنسرت مجازی به طرفداران گروه راک بپیوندید. همه این‌ها در حالی که به کاناپه منزلتان تکیه داده‌اید قابل انجام است.
اکسی اینفینیتی، سند‌باکس و دسنترالند قبلاً جنبه‌های خاصی از متاورس را ادغام کرده‌اند تا عناصر متعددی از زندگی ما را وارد دنیای آنلاین کنند. با این حال، متاورس هنوز در حال توسعه است. هیچ کس نمی‌داند که آیا فقط یک متاورس بزرگ و فراگیر وجود خواهد داشت یا چند متاورس که بتوان در اطراف آن سفر کرد.
همان‌طور که این ایده همچنان در حال توسعه است، انتظار می‌رود که گسترش آن چیزی فراتر از بازی‌های ویدیویی و پلتفرم رسانه‌های اجتماعی باشد. کار از راه دور، حکومت غیرمتمرکز و هویت دیجیتال تنها برخی از قابلیت‌های بالقوه‌ای هستند که متاورس می‌تواند از آنها پشتیبانی کند. همچنین می‌تواند از طریق هدست‌ها و عینک‌های واقعیت مجازی متصل‌شده، چند بعدی شود. بنابراین کاربران می‌توانند به صورت فیزیکی در این دنیا قدم بزنند تا فضاهای سه‌بعدی را کشف کنند.
آخرین توسعه متاورس
با تغییر نام فیس بوک به “متا” در اکتبر ۲۰۲۱، متاورس به کلمه محبوب جدیدی تبدیل شد. این غول رسانه‌های اجتماعی برای انجام تغییر نام تجاری خود، منابعی را در بخش جدیدی به نام Reality Labs اضافه کرده تا حداقل ۱۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ هزینه کند. هدف از این ایده توسعه محتوای متاورس، نرم‌افزار و همچنین هدست‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی است. مارک زاکربرگ بر این باور است که در آینده متاورس به اندازه گوشی‌های هوشمند، گسترده خواهد شد.
همه‌گیری بیماری کووید-۱۹علاقه به توسعه متاورس‌ها را نیز تسریع کرده است. از آنجایی که افراد بیشتری از راه دور شروع به کار کرده‌اند، تقاضا برای راه‌های تعاملی بیشتر به منظور برقراری ارتباط با دیگران افزایش یافته است. فضاهای سه‌عدی مجازی که به همکاران اجازه می‌دهد به جلسات بپیوندند، به هم‌دیگر سر بزنند و همکاری کنند، در حال افزایش هستند. Microsoft Mesh که در نوامبر ۲۰۲۱ رونمایی شد یک نمونه است که دارای فضاهای همه‌جانبه برای کاربران است تا با استفاده از آواتارهای خود با هم ادغام شوند، همکاری کنند و جلسات تیمی از راه دور را جذاب‌تر و سرگرم‌کننده‌تر کنند.
برخی بازی‌های آنلاین از متاورس بسیار استقبال کرده‌اند. بازی موبایل AR Pokémon Go یکی از اولین بازی‌هایی بود که به این مفهوم دسترسی پیدا کرد و به بازیکنان اجازه داد تا پوکمون‌های مجازی را در دنیای واقعی با استفاده از یک برنامه در گوشی هوشمند شکار کنند. Fortnite یکی دیگر از بازی‌های محبوب است که محصول خود را به فعالیت‌های مختلف در دنیای دیجیتالش، از جمله میزبانی کنسرت‌‌ها و رویدادهای مربوط به شرکت‌های برند، گسترش داده است.
جدا از رسانه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های بازی، شرکت‌های فناوری مانند Nvidia فرصت‌های جدیدی را در دنیای مجازی به وجود آورده‌اند. Nvidia Omniverse یک پلتفرم باز طراحی شده برای اتصال فضاهای سه بعدی به یک جهان مشترک برای تسهیل همکاری مجازی بین مهندسان، طراحان و سازندگان است. این پلتفرم در حال حاضر در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، گروه BMW از Omniverse برای کاهش زمان تولید و بهبود کیفیت محصول با تولید هوشمند استفاده می‌ند.
فناوری‌های کلیدی که متاورس را تقویت می‌کنند
برای همه‌جانبه‌تر کردن تجربه متاورس، شرکت‌ها از فناوری‌های پیشرفته مانند بلاک چین، واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR)، بازسازی سه‌بعدی، هوش مصنوعی (AI) و اینترنت اشیا (IoT) استفاده می‌کنند.
بلاک‌چین و ارز دیجیتال
فناوری بلاک‌چین یک راه حل غیرمتمرکز و شفاف برای اثبات مالکیت دیجیتال، جمع آوری دیجیتال، انتقال ارزش، حاکمیت، دسترسی و قابلیت همکاری ارائه می‌دهد. رمزارزها به کاربران این امکان را می‌دهند که ارزش خود را در حین کار و معاشرت در دنیای دیجیتال سه‌بعدی انتقال دهند.
به عنوان مثال، از رمزارز می توان برای خرید زمین‌های مجازی در دیسنترالند استفاده کرد. بازیکنان می‌توانند زمین‌های ۱۶×۱۶ متری را در قالب توکن‌های غیرقابل‌معاوضه (NFT) با رمزارز MANA خریداری کنند. به پشتوانه فناوری بلاک‌چین، می‌توان مالکیت این زمین‌های مجازی را ایجاد و تضمین کرد.
در آینده، کریپتو می‌تواند افراد را تشویق کند که واقعاً در متاورس کار کنند. از آنجایی که شرکت‌های بیشتری دفاتر نمایندگی خود را برای کار از راه دور به صورت آنلاین ایجاد می‌کنند، ممکن است شاهد پیشنهادات کاری مرتبط با متاورس باشیم.
واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR)
واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR) می‌توانند یک تجربه سه‌بعدی فراگیر و جذاب را به ما ارائه دهند. این‌ها نقاط ورود ما به دنیای مجازی هستند. اما تفاوت بین AR و VR چیست؟
AR از عناصر و شخصیت‌های بصری دیجیتال برای تغییر شکل دنیای واقعی استفاده می‌کند؛ در دسترس‌تر از VR است و تقریباً در هر گوشی هوشمند یا دستگاه دیجیتالی با دوربین قابل استفاده است. از طریق برنامه‌های AR، کاربران می‌توانند محیط اطراف خود را با تصاویر دیجیتال تعاملی، مشابه آنچه در بازی موبایل Pokémon GO داریم، مشاهده کنند. وقتی بازیکنان دوربین گوشی خود را باز می‌کنند، می توانند پوکمون ها را در محیط واقعی ببینند.
VR متفاوت عمل می‌کند که یک محیط مجازی کاملاً کامپیوتری بسیار شبیه مفهوم متاورس را ایجاد می‌کند. سپس کاربران می‌توانند با استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی، دستکش‌ها و حسگرها آن را کاوش کنند.
نحوه کار AR و VR مدل اولیه متاورس را نشان می‌دهد. VR در حال حاضر در حال ایجاد دنیای دیجیتالی است که محتوای بصری تخیلی را در خود جای داده است. هر‌چه فناوری آن تکامل می‌یابد، VR می‌تواند تجربه متاورس را برای شبیه‌سازی فیزیکی با تجهیزات مرتیطش گسترش دهد. کاربران می‌توانند احساس کنند، بشنوند و با افراد دیگر نقاط جهان ارتباط برقرار کنند. با توجه به تبلیغات پیرامون متاورس، می‌توان انتظار داشت که شرکت‌های متاورس بیشتری در آینده نزدیک در توسعه تجهیزات واقعیت افزوده و واقعیت مجازی سرمایه‌گذاری کنند.
هوش مصنوعی (AI)
هوش مصنوعی (AI) به طور گسترده‌ای در زندگی ما در سال‌های اخیر استفاده شده است: برنامه ریزی استراتژی کسب و کار، تصمیم‌گیری، تشخیص چهره، محاسبات سریع‌تر، و موارد دیگر. به تازگی، متخصصان AI در زمینه راه‌های ممکن در اعمال هوش مصنوعی برای به وجود آوردن یک متاورس همه‌جانبه مطالعاتی انجام داده‌اند.
هوش مصنوعی این توانایی بالقوه را دارد که داده‌های زیادی را با سرعت برق‌آسا پردازش کند. الگوریتم‌های هوش مصنوعی در ترکیب با تکنیک‌های یادگیری ماشین می‌توانند از نسخه‌های قبلی با احتساب داده‌های تاریخی برای دستیابی به خروجی‌ها و اطلاعات منحصربه‌فر مواردی را یاد بگیرند.
در متاورس، هوش مصنوعی را می توان برای شخصیت‌های غیر‌بازیکن (NPC) در سناریوهای مختلف اعمال کرد. NPCها تقریباً در هر بازی‌ای وجود دارند. آنها بخشی از محیط بازی هستند که برای واکنش و پاسخ به اقدامات بازیکنان طراحی شده‌اند. NPCها را می‌توان با توانایی‌های پردازشی هوش مصنوعی، در فضاهای سه‌بعدی قرار داد تا مکالمات واقعی با کاربران را تسهیل کنند یا کار‌های خاص دیگری را انجام دهند. برخلاف یک کاربر انسانی، هوش مصنوعی NPC می تواند به تنهایی اجرا شود و میلیون‌ها بازیکن به طور همزمان از آن استفاده کنند. همچنین می‌تواند به چندین زبان مختلف کار کند.
یکی دیگر از کاربردهای بالقوه هوش مصنوعی در ایجاد آواتارهای متاورس است. از موتورهای هوش مصنوعی می‌توان برای تجزیه و تحلیل تصاویر دو بعدی یا اسکن‌های سه‌بعدی برای تولید آواتارهایی استفاده کرد که واقعی‌تر و دقیق‌تر به نظر می‌رسند. هوش مصنوعی همچنین می‌تواند برای ایجاد حالات چهره، مدل مو، لباس‌ها و ویژگی‌های مختلف برای بهبود آدم‌های دیجیتالی که ایجاد می‌کنیم استفاده شود.
بازسازی سه‌بعدی
در حالی که این فناوری جدیدی نیست، استفاده از بازسازی سه‌بعدی در طول همه‌گیری کرونا، به ویژه در صنعت املاک و مستغلات افزایش یافته است. زیرا قرنطینه مانع از آن می‌شود که افراد دارای قدرت خرید شخصاً بتوانند از املاک بازدید کنند. بنابراین، برخی از آژانس‌ها از فناوری بازسازی سه‌بعدی برای برگزاری تور‌های دارایی مجازی استفاده کردند. در این تورها خریداران از هر جایی می‌توانستند خانه‌های جدید و دارای امکانات را ببینند و بخرند حتی بدون اینکه به داخل آن قدمی گذاشته‌باشند. یعنی بسیار شبیه به متاورسی که ما تصور می‌کردیم.
یکی از چالش‌های متاورس ایجاد یک محیط دیجیتالی است که تا حد امکان به دنیای واقعی ما نزدیک به نظر برسد. متاورس با کمک بازسازی‌های سه‌بعدی می‌تواند فضاهای واقعی و طبیعی ایجاد کند. از طریق دوربین‌های سه‌بعدی ویژه، می‌توانیم با ارائه مدل‌های واقعی سه‌بعدی از ساختمان‌ها، مکان‌های فیزیکی و اشیا، دنیای خود را آنلاین کنیم. سپس داده‌های فضایی سه‌بعدی و عکاسی ۴K HD به رایانه‌ها منتقل می‌شوند تا یک نسخه مجازی در متاورس را پردازش و تولید کنند تا کاربران آن را تجربه کنند. به این شبیه‌ساز‌های مجازی اجسام در دنیای فیزیکی، دوقلو‌های دیجیتال هم می‌گویند.
اینترنت اشیا
مفهوم اینترنت اشیا (IoT) برای اولین بار در سال ۱۹۹۹ معرفی شد. به زبان ساده، IoT سیستمی است که همه چیز را در دنیای فیزیکی ما می‌گیرد و آنها را از طریق حسگرها و دستگاه‌ها به اینترنت متصل می‌کند. پس از اتصال به اینترنت، این دستگاه‌ها دارای شناسه منحصر به فرد و قابلیت ارسال یا دریافت اطلاعات به صورت خودکار خواهند بود. امروزه اینترنت اشیا ترموستات ها، اسپیکرهایی که با صدا فعال می‌شوند، دستگاه های پزشکی و موارد دیگر را به طیف وسیعی از داده‌ها متصل می‌کند.
یکی از کاربردهای اینترنت اشیا در متاورس جمع آوری و ارائه داده‌ها از دنیای فیزیکی است. این امر باعث افزایش دقت ارائه‌های دیجیتالی می‌شود. برای مثال، فیدهای داده‌های اینترنت اشیا می‌توانند نحوه عملکرد برخی از اجسام متاورس را بر اساس آب و هوای فعلی یا سایر شرایط تغییر دهند.
پیاده‌سازی اینترنت اشیا می‌تواند به طور یکپارچه دنیای سه‌بعدی را به تعداد زیادی دستگاه واقعی متصل کند. این امکان ایجاد شبیه‌سازی‌های بلادرنگ در متاورس را فراهم می‌کند. برای بهینه سازی بیشتر محیط متاورس، اینترنت اشیا همچنین می‌تواند از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای مدیریت داده‌هایی که جمع آوری می‌کند استفاده کند.
چالش‌های متاورس
متاورس هنوز در مراحل اولیه توسعه خود است. برخی از چالش‌ها عبارتند از احراز هویت و کنترل حریم خصوصی. در دنیای واقعی، شناسایی یک نفر اغلب دشوار نیست. اما از آنجایی که مردم با آواتارهای خود در دنیای دیجیتال رفت‌و‌آمد می‌کنند، تشخیص یا اثبات اینکه طرف مقابل کیست دشوار خواهد بود. به عنوان مثال، بازیگران مخرب یا حتی ربات‌ها می‌توانند به جای شخص دیگری وارد متاورس شوند. سپس می توانند از این روش کلاهبرداری کنند و به آبروی افراد لطمه وارد کنند.
چالش دیگر حریم خصوصی است. متاورس برای ارائه تجربه‌ای فراگیر به دستگاه‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی متکی است. این فناوری‌ها با قابلیت‌های دوربین و شناسه‌های منحصربه‌فرد می‌توانند در نهایت منجر به فاش شدن اطلاعات شخصی افراد شوند.
کلام پایانی
اگر‌چه متاورس در حال توسعه است، بسیاری از شرکت‌ها در حال کشف توانایی‌های و استعداد‌های نهفته آن هستند. در دنیای ارز دیجیتال، دیسنترالند و سند‌باکس پروژه‌های جالب‌توجهی هستند، اما شرکت‌های بزرگ مانند مایکروسافت، Nvidia و فیس‌بوک هم به همکاری در این زمینه روی آورده‌اند. همگام با پیشرفت فناوری‌هایی نظیر واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR) و هوش مصنوعی (AI)، ما حتماً شاهد قابلیت‌های جدید و هیجان‌انگیز این دنیا‌های مجازی و بی حد و مرز خواهیم بود.
