استیک چیست

مقدمه

احتمالا استیک را به عنوان جایگزینی با منابع کمتر برای استخراج می دانید. استیک شامل نگهداری موجودی در کیف پول ارز دیجیتال برای پشتیبانی از امنیت و عملیات شبکه بلاکچین می باشد. به زبان ساده تر استیک به معنای قفل کردن ارز دیجیتال برای دریافت پاداش می باشد.

در اغلب موارد به سادگی می توانید ارزهای خود را در کیف پول خود استیک کنید٬ همچنین بسیاری از صرافی ها نیز خدمات استیک را به کاربران خود پیشنهاد می دهند.

برای فهمیدن عملیات استیک ابتدا باید درکی از طرز کار اثبات سهام داشته باشید. PoS یک مکانیزم اجماع است که به بلاکچین اجازه می دهد با بره وری بهتر از انرژی فرآیند غیرمتمرکزسازی را حفظ نماید.

الگوریتم Proof of Stake (PoS) چیست؟

اگر با طرز کار بیت کوین را می دانید پس با اثبات کار هم آشنایی دارید. این مکانیزمی است که مبادلات را روی بلاک قرار می دهد. این بلاک ها به یکدیگر متصل شده و بلاکچین را ایجاد می کنند. به طور خاص تر ماینرها با حل مسائل ریاضی پیچیده با هم رقابت کرده و هرکس زودتر آن را حل کند اجازه دارد بلاک بعدی را به بلاکچین اضافه کند.

الگوریتم PoW اثبات کرده که مکانیزمی استوار برای عملیاتی سازی اجماع به صورت غیرمتمرکز می باشد. مشکل اینجاست که شامل محاسبات زیاد و پیچیده ای می باشد. مسائل ریاضی که ماینرها حل می کنند هیچ هدفی غیر از ایمن سازی شبکه ندارند. ایراد وارده حجم بالای محاسبات است. سوال اینجاست که برای اجماع غیر متمرکز راهکار دیگری بدون این حجم بالای محاسبات وجود دارد؟

اینجاست که اثبات سهام مطرح می شود. ایده اصلی قفل کردن موجودی مشارکت کننده ها است (استیک) و در بازه های مشخص پروتکل تصادفی حق تایید بلاک بعدی را به آن ها می دهد. معمولا احتمال انتخاب شده به حجم ارزهای قفل شده بستگی دارد٬ هر چه ارز بیشتری استیک شده باشد شانس انتخاب افزایش می یابد.

بدین ترتیب تعیین این که کدام مشارکت کننده بلاک را بسازد ارتباطی با توانایی آن ها برای حل معادلات هش مانند PoW ندارد. در عوض بستگی به تعداد ارزهایی دارد که نگاه داشته اند.

عده ای ادعا می کنند که تولید بلاک از طریق استیک مقیاس پذیری بیشتری را برای شبکه ممکن می سازد. این یکی از دلایلی است که شبکه اتریوم برنامه مهاجرت از PoW به PoS را طی چندین ارتقای فنی برنامه ریزی کرده است که به آن اتریوم ۲ گفته می شود.

ابداع کننده PoS کیست؟

از اولین شنیده های این حوزه می توان به مقاله Peercoin اسکات نادال و سانی کینگ در سال ۲۰۱۲ اشاره نمود. که از آن به عنوان ارز دیجیتال «طراحی ارز دیجیتال نظیر به نظیر مشتق شده از بیت کوین ساتوشی ناکاموتو» نام بردند.

شبکه peercoin با مکانیزم Hybrid PoW/PoS راه اندازی شد که PoW برای تامین موجودی اولیه به کار می رود. ر اینجا امنیت شبکه متکی به PoS می باشد.

الگوریتم Delegated Proof of Stake (DPoS)

نسخه جایگزین این مکانیزم سال ۲۰۱۴ توسط دانیل لاریمر با نام DPoS توسعه داده شد. در ابتدا به عنوان بخشی از بلاکچین BitShare به کار رفت اما خیلی زود سایر شبکه ها نیز با آن سازگار شدند. که شامل شبکه های Steem , EOS می باشد که آن ها نیز توسط لاریمر خلق شدند.

الگوریتم DPoS به کاربران امکان استفاده از موجودی ارز به عنوان حق رای را می دهد٬ به طوری که قدرت حق رای بر مبنای تعداد ارزهای نگاه داشته شده می باشد. این حق رای ها به عنوان انتخاب تعداد نماینده ای است که از طرف رای دهندگانشان بلاکچین را مدیریت می کنند و از امنیت و اجماع غیرمتمرکز اطمینان حاصل می کنند. معمولا پاداش استیک به این نماینده های انتخابی توزیع می شود٬ که متعاقبا بخشی از پاداش را به مشارکت کننده های اختصاصی خود توزیع می کنند.

مدل DPoS امکان دستیابی به اجماع با تعداد نودهای کمتر را فراهم می کند. این مورد باعث توسعه کارایی شبکه می شود. از طرف دیگر باعث کاهش درجه غیرمتمرکز بودن شبکه با اتکا به گروه کوچکی از تایید کننده های شبکه می شود. این نودهای تایید کننده عملیات و تصمیم گیری های بلاکچین را سازمان دهی می کنند. آن ها در فرآیند دستیابی به اجماع و تعریف پارامترهای کلید دولتی مشارکت می کنند.

به زبان ساده تر DPoS به کاربران اجازه می دهد که نفوذ پذیری خود را به دیگر مشارکت کنندگان شبکه واگذار کنند.

طرز کار استیک

همانطور که پیش تر اشاره شد بلاکچین های اثبات کار برای افزودن بلاک به بلاکچین به استخراج متکی است. در مقابل اثبات سهام زنجیره بلاک های جدید را طی فرآیند استیک ارزیابی و تولید می کند. استیک کردن شامل تایید کننده هایی است که ارزهای خود را قفل می کند تا به صورت تصادفی توسط پروتکل در بازه های مشخص جهت ساخت بلاک انتخاب شود. معمولا مشارکت کنندگانی که میزان بیشتری استیک کرده اند شانس بیشتری جهت انتخاب به عنوان تایید کننده بلاک بعدی دارند.

این فرآیند اجازه تولید بلاک ها بدون وابستگی به سخت افزارهای استخراج مانند ASIC را فراهم می کند. استخراج با ASIC نیاز به سرمایه گذاری زیادی روی سخت افزار دارد در حالی که استیک به سرمایه گذاری مستقیم روی ارز دیجیتال نیاز دارد. پس به جای رقابت روی کار محاسباتی بلاک بعدی٬ تایید کننده های PoS بر اساس تعداد ارزهای استیک شده انتخاب می شوند. استیک (ارزهای نگاه داشته شده) عملیاتی است که تایید کننده ها برای صیانت از امنیت شبکه انجام می دهند. اگر در انجام این کار خطا کنند کل موجودی استیک خود را به مخاطره خواهند انداخت.

از آنجایی که هر بلاکچین اثبات سهام ارز استیک خاص خود را دارد٬ برخی شبکه ها دو توکن دارند و پاداش ها را با توکن دوم پرداخت می کنند.

به طور عملیاتی استیک کردن به معنای ذخیره موجودی در یک کیف پول مناسب می باشد. این به نوعی همه را قادر می کند که عملیات متنوع شبکه را در ازای دریافت پاداش انجام دهند. واریز موجودی ها به استخر استیک هم از دیگر مواردی است که در ادامه در مورد آن صحبت خواهیم کرد.

پاداش استیک ها چگونه محاسبه می شود؟

پاسخ کوتاهی برای این پرسش وجود ندارد. هر شبکه بلاکچین از شیوه متفاوتی برای محاسبه پاداش استیک استفاده می کند.

برخی از این موارد بلاک به بلاک تنظیم می شوند. و عوامل زیادی در آن دخیل هستند از قبیل:

• تعداد ازهای استیک شده توسط تایید کننده
• مدت زمانی که تایید کننده در حال استیک می باشد
• کل ارزهایی که در شبکه استیک شده اند
• نرخ تورم
• سایر عوامل

در برخی دیگر از شبکه ها پاداش استیک به صورت درصد ثابت تعریف شده است. این پاداش ها به تاییدکننده ها به عنوان جبران تورم توزیع می شود. تورم کاربران را تشویق به خرج ارزهایشان به جای نگاهداری آن ها می کند٬ که استفاده از آن ها به عنوان ارز دیجیتال را افزایش می دهد. اما با این روش تایید کننده ها می توانند پاداش استیک انتظاری را دقیقا محاسبه کنند.

پاداش قابل پیش بینی در مقابل پاداش متغیر ممکن است برای عده ای خوشایندتر باشد. و از آنجا که این اطلاعات عمومی است ممکن است این موضوع باعث جذب مشارکت کنندگان بیشتری جهت استیک گردد.

استخر استیک چیست؟

استخر استیک گروهی از استیک کننده ها هستند که منابع خود را جهت افزایش شانس تایید بلاک ها و دریافت پاداش با هم ادغام می کنند. آن ها توان استیک خود را با هم ترکیب کرده و پاداش را به نسبت میزان اشتراک منابع تقسیم می کنند.

راه اندازی و نگهداری استخر استیک به تجربه و زمان زیادی احتیاج دارد. استخر استیک در شبکه هایی که موانع ورودی نسبتا سنگینی دارند (فنی یا مالی) گزینه موثری می باشد. در این موارد اغلب تامین کننده های استخر کارمزدی را از پاداش استیکی که میان مشارکت کنندگان تقسیم می کنند بر می دارند.

علاوه بر این استخرها ممکن است انعطاف پذیری بیشتری را برای مشارکت کنندگان فراهم کنند. عموما استیک باید برای بازه معینی قفل شود و خروج از استیک مدت زمان مشخصی طول می کشد. همچنین یک حداقل مقداری برای استیک کردن لازم است تا جلوی تخلف گرفته شود.

اغلب استخرهای استیک کم ترین مقدار لازم برای استیک را اعمال می کنند و زمانی را برای خروج از استیک منظور نمی کنند. لذا پیوستن به استخر استیک به ویژه برای کاربران تازه کار انتخاب مناسب تری است.

استیک سرد چیست؟ (Cold Stake)

استیک سرد به فرآیند استیک اشاره دارد که در کیف پولی انجام می شود که به اینترنت متصل نیست. در کیف پول های سخت افزاری یا برخی کیف پول های نرم افزاری امکان پذیر است.

شبکه هایی که از استیک سرد پشتیبانی می کنند به کاربران خود اجازه می دهند که استیک کنند در حالی که موجودی خود را در ایمنی کامل و آف لاین نگاه داری می کنند. اگر استیک کننده موجودی خود را از کیف پول سرد خارج کند دیگر پاداشی دریافت نمی کند.

استیک سرد برای استیک کننده های با موجودی بالا که حداکثر امنیت را برای موجودی خود می خواهند مناسب است.

سخن پایانی

استیک و اثبات سهام دروازه های جدیدی را برای افرادی که قصد اجماع و مشارکت در بلاکچین را دارند فراهم کرده است. روش ساده ای برای کسب درآمد غیرفعال با نگاهداری ارز می باشد. همانطور که دستیابی به استیک ساده تر می شود٬ موانع ورود به اکوسیستم بلاکچین کاهش می یابند.

لازم است به خاطر بسپارید که استیک کردن کاملا عاری از ریسک نمی باشد. قفل کردن موجودی طی یک قرارداد هوشمند می تواند به یک اشکال نرم افزاری بخورد (bug) پس حائز اهمیت است که همواره از کیف پول ها و استخرهای استیک معتبر استفاده شود.