پلتفرم هایی برای ارایه وام کریپتو طراحی و ساخته شده اند اغلب این پلتفرم ها غیرمتمرکز هستند و شاید در نگاه اول این موضوع کمی پیچیده باشد چرا که برای وام باید تضمین و وثیقه ای وجود داشته باشد و با مخفی بودن هویت کاربران شبکه چگونه می توان بازپرداخت وام را تضمین کرد. این پلتفرم ها برای این موضوع راهکاری ارایه کرده اند که نسبتا ساده و عملیاتی می باشد.
وام گیرنده
روال کار بدین صورت است که شما دارایی خاصی را که قصد نگهداری و سرمایه گذاری بلندمدتی روی آن را دارید در اختیار این پلتفرم ها قرار می دهید و وامی را دریافت می کنید و در ازای مدتی که وام خود را تسویه کنید کارمزدی را پرداخت خواهید نمود. با یک مثال قضیه را بیشتر شرح می دهیم. فرض کنید شما ۲۰ واحد اتریوم دارید و با توجه به شرایط بازار انتظار دارید که اتریوم در ماه های آتی رشد خوبی داشته باشد لذا ۲۰ اتریوم خود را در اختیار پلتفرم قرار می دهید و معادل مثلا ۵۰ درصد آن را استیبل کوین مثلا تتر یا دای دریافت می کنید. و آن مقدار دریافتی را اتریوم خریداری می کنید و پس از رشد قیمتی اتر وام خود را تسویه می کنید حال علاوه بر اینکه ۲۰ اتریوم شما رشد قیمتی داشته (مثلا بگوییم ۵۰٪) شما با قرض گرفتن اولیه توانسته بودید ۱۰ اتریوم بخرید و حالا با فروش آن قرض خود را ادا کرده اید و بیش از ۳ اتر اضافه بدست آورده اید.
اما تضمین وام کجاست شما ۵۰٪ وثیقه خود را وام گرفته اید و اگر ارزش اتر کاهش یابد وثیقه شما به خطر می افتد و توسط پلتفرم لیکویید می شود به گونه ای که وام شما و کارمزد آن برداشت شود.
وام دهنده شوید
شیوه دیگر استفاده از این پلتفرم ها این است که شما می توانید دارایی خود را در آن ها قرار دهید و هنگامی که سایرین آن ارز را به عنوان وام دریافت می کنند بهره وام (کارمزدها) بین کسانی که دارایی خود را برای اعطای وام در پلتفرم قرار داده اند تقسیم می شود.
میزان بهره وام ها
بهره وام ها در پلتفرم های غیرمتمرکز ثابت است و یا بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می شود بدین صورت که زمانی که تعداد وام گیرندگان زیاد می شود و ذخیره ارزی کاهش می یابد بهره ها افزایش می یابد و زمانی که وام گیرندگان کم می شوند برای افزایش علاقه آن ها به دریافت وام بهره وام به طور خودکار کاهش می یابد.
موارد ذکر شده کلیات فرآیند پلتفرم های وام دهی است و جزییات می تواند در پلتفرم های مختلف متفاوت باشد.
دارایی های قفل شده در پلتفرم های وام
جدول زیر نشان دهنده دارایی های قفل شده در پلتفرم های مطرح وام می باشد٬ این جدول به سادگی می تواند میزان نقدشوندگی هر پلتفرم را نشان داده و با سایر پلتفرم ها مقایسه کند و بر همین اساس می توان میزان محبوبیت پلتفرم ها را با هم مقایسه نمود.
هر چه مبلغ قفل شده بیشتر باشد آن پلتفرم پشتوانه نقدشوندگی بهتری دارد و با جذب کاربران بیشتر محبوب تر خواهد بود.
در ادامه برخی از این پلتفرم ها را که در بستر غیرمتمرکز هستند را معرفی می کنیم.
- Compound با توکن COMP
- Aave با توکن AAVE
- Alchemix با توکن ALCX
برخی پلتفرم های متمرکز نیز از قرار زیر هستند که با توجه به متمرکز بودن آن ها توصیه ای روی آن ها نداریم:
- Celsius
- Nexo
- Unchained Capital
- BlockFi
Oasis Borrow (MakerDAO)
MakerDAO گذرگاهی برای وام ارز دیجیتال روی اکوسیستم Maker می باشد که از استیبل کوین DAI پشتیبانی می کند. هرکسی با داشتن مقداری ارز دیجیتال در کیف پول خود می تواند از وام استفاده کند چه به عنوان وام گیرنده یا وام دهنده. در این پروتکل شما دارایی خود را به عنوان وثیقه قرار می دهید و تایید می کنید که به عنوان سود DAI دریافت کنید (به عنوان وام دهنده) و یا به عنوان وام گیرنده DAI دریافت کنید و وام خود را به همراه بهره آن پس از مدتی بازپرداخت نمایید.
Maker پیشنهاد نرخ LTV ۵۰٪ و ۷۵٪ را برای وام ارز دیجیتال می دهد. با تایید وام قرارداد هوشمندی منعقد می شود که غیرقابل تغییر است و به صورت خودکار اجرا می شود. طبق این قرارداد حساب هایی که LTV آن ها به کمتر از مقدار توافق شده برسد لیکویید می کند که همچنین منجر به جریمه لیکویید ۱۳٪ یا بیشتر نیز می شود.
در جدول زیر به صورت real-time می توان میزان توکن DAI صادر شده در این پلتفرم را مشاهده نمود. توکن DAI از استیبل کوین های بسیار معتبر می باشد زیرا امکان عرضه بدون پشتوانه ندارد و در ازای هر DAI مقداری بیشتر از ۱ دلار ارز وثیقه گذاشته شده است و معامله گران با خیال راحت می توانند از این استیبل کوین استفاده کنند. این در حالی است که تتر حتی سابقه سقوط تا کانال ۷۰ سنت را دارد.
Compound
کامپاوند یک پلتفرم وام دهی غیرمتمرکز است که کاربران دارایی های ارز دیجیتال خود را برای وام دهی و کسب سود از بهره وام در آن قرار می دهند. دارایی های ذخیره شده با cToken نمایش داده می شود. این cToken ها همچنین به عنوان وثیقه وام نیز می توانند به کار روند.
نرخ LTV کامپاوند مقداری بیشتر از MakerDAO می باشد. از طرف دیگر کامپاوند کارمزد وام را طبق الگوریتم خود و بر اساس میزان موجودی تعیین می کند و حد لیکویید کمتری نیز ارایه می دهد و تنها ۵۰٪ از وثیقه موجود را لیکویید می کند و جریمه لیکویید شدن مقدار ثابت ۸٪ می باشد.
توکن COMP در این پلتفرم توکن حاکمیتی بوده و دارندگان آن صاحب حق رای در تصمیمات پلتفرم می باشند.
نرخ وام گرفتن توکن های محبوب در کامپاوند
نرخ وام دهی توکن های محبوب در کامپاوند
Aave
آوه پروتکل ابداعی با رنج وسیع تری از امکانات وام دهی می باشد.همانند کامپاوند کاربران ارز خود را به عنوان وثیقه در پلتفرم قرار می دهند و دارایی فوق در پلتفرم به شکل aToken نمایش داده می شود. آوه نرخ بهره ثابت ندارد و بسته به میزان موجودی نرخ بهره آن طبق الگوریتم به صورت خودکار تعیین می شود. آوه نرخ LTV بالاتر نسبت به سایر رقبا و همچنین نرخ بدهی پایین تری دارد. همچنین تعداد ارزهای بیشتری را نسبت به سایرین به عنوان وثیقه قبول می کند.
توکن AAVE توکن حاکمیتی این پروتکل می باشد که دارندگان این توکن حق رای در تصمیمات و خط مشی های این پلتفرم را دارند.
پروژه آوه با توجه به ویژگی هایش جایگاه بالاتری در میان پروژه های وام دهی دارد.
Alchemix
آلکمیکس پروژه وام دهی کوچکتری نسبت به سایرین می باشد. به زبان ساده بدینصورت کار می کند: کاربران DAI خود را به یک قرارداد هوشمند واگذار می کنند در مقابل توکنی دریافت می کنند که بیانگر پتانسیل برداشت آینده است. این توکن alUSD نامیده می شود و قابل تبدیل به صورت ۱ به ۱ به DAI در پلتفرم آلکمیکس یا قابل معاوضه در صرافی های غیرمتمرکز مانند sushiswap می باشد. سپس قرارداد هوشمند دارایی واگذار شده را به yearn vault منتقل می کند تا DAI ضرب کند. با برداشت تولید٬ بدهی alUSD کاربران آلکمیکس کاهش می یابد٬ به عبارت دیگر برداشت تولید به طور خودکار باعث بازپرداخت وام می شود.
کاربران آلکمیکس می توانند به اندازه نصف دارایی واگذار شده alUSD ضرب کنند. اگر این فرآیند را به زبان سایر پلتفرم های وام دهی بیان کنیم می توان گفت آلکمیکس پیشنهاد LTV ۵۰٪ را می دهد. این پلتفرم در حال حاضر فقط DAI را قبول می کند اما انتظار می رود به زودی سایر استیبل کوین ها را نیز بپذیرد.
Cream Finance
این پلتفرم یک پروتکل وام دهی چند زنجیره ای می باشد که کاربران می توانند دارایی های دیجیتال وام بدهند یا بگیرند. نرخ بهره به صورت خودکار و توسط الگوریتم تعریف شده در این پروتکل تعیین می شود.
توکن CREAM توکن حاکمیتی این پلتفرم می باشد و به دارندگان آن حق رای و تصمیم گیری برای پلتفرم را می دهد.
سایر پلتفرم ها
برخی پلتفرم های شناخته شده غیرمتمرکز وام به شرح زیر می باشند:
– پلتفرم Solend روی بستر SOLANA
– پلتفرم Venus روی بستر Binance Smart Chain (BSC)
– پلتفرم 88mph با نرخ بهره ثابت
– پلتفرم Cream Finance بر اساس پروتکل COMPOUND
– پلتفرم Liquity استفاده از اتر به عنوان وثیقه
– پلتفرم Notional روی بستر Ethereum
– پلتفرم Torque با نرخ بهره ثابت
– پلتفرم TrueFi
– پلتفرم Unit Protocol ضرب استیبل کوین USDP و طیف وسیعی از ارزها به عنوان وثیقه
– پلتفرم Fulcrum
حجم لیکویید شدن کاربران در پلتفرم های وام
نمودار زیر بیانگر میزان دارایی های لیکویید شده در بزرگترین پروتکل های وام دهی حوزه DeFi می باشد که به صورت ماهانه تنظیم شده است. لیکویید شدن دارایی ها در پلتفرم های وام دهی به معنای ضرر بالا برای وام گیرندگان و سود زیاد برنامه ریزی نشده برای وام دهندگان می باشد.
