اگر از یک باغبان بپرسید که چطور گیاهانش را پرورش می‌دهد، قطعا از سختی‌های کارش می‌گوید و توضیح می‌دهد که چقدر باید حواسش به گیاهانش باشد تا اتفاقی برای‌شان نیفتد. نه فقط در این زمینه که در هر عرصه‌ای این قضیه صادق است؛ به ویژه در بازارهای مالی. سرمایه‌گذاری بدون رصد بازار ریسک بالایی دارد. شاید چندین بار شانس بیاورید و بدون اینکه دارایی‌تان را رصد کنید سودهای خوبی هم به دست آورید. اما شک نکنید همیشه این اتفاق نمی‌افتد. یکی از مهم‌ترین اصول سرمایه‌گذاری این است که بازار را رصد کنید.
رصد بازار قبل از سرمایه‌گذاری
قبل از آنکه اصلا به سراغ این مسئله برویم که رصد کردن بازار و دنبال کردن وقایع بعد از خرید کردن چه فایده‌ای دارد، بهتر است یک گام به عقب برگردیم. یعنی وقتی که اصلا هنوز خریدی انجام نداده‌ایم. همه می‌دانیم که قبل از خرید کردن باید تحقیقات مناسبی انجام بدهیم و چشم‌مان به یک موقعیت مناسب باشد تا ارزی را که از شرایط خوبی برخوردار است خرید کنیم. اگر کمی تجربه داشته باشید می‌دانید که نمی‌شود بر اساس حرف آدم‌های دیگر خرید کنید. اگر پیش‌بینی آن فرد اشتباه از آب در بیاید، آیا مسئولیت این کار را به عهده می‌گیرد؟ قطعا نه. در نهایت این خود شما هستید که مسئول سرمایه‌تان هستید و حقیقتا کسی جز شما دلش برای دارایی‌تان نمی‌سوزد؛ مگر اینکه نفعی از آن ببرد.
پش هیچ‌کس نمی‌تواند به این مسئله خرده بگیرد که اصلا چرا باید بازار را قبل از خرید رصد کرد. این مسئله بین فعالان بازار رمزارز به صورت کامل پذیرفته شده است. حالا فرض کنیم که پس از تحلیل و بررسی، بالاخره نقطه‌ی مناسب را برای ورود پیدا کردید و خریدتان را انجام دادید. احتمالا پیش خودتان فکر می‌کنید که این پایان کار است و دیگر فقط باید منتظر بمانید. اما نه، این تازه آغاز راه است. چرا؟ بگذارید کمی جلوتر برویم تا پاسخ این سوال را بهتر درک کنیم.
هودل (HODL) کردن چه معنایی دارد؟
بیایید فرض کنیم بیت کوین را در قیمت ۳۷ هزار دلار خریده‌اید. حالا می‌خواهید آن را هولد کنید تا دوباره سقف تاریخی‌اش را پس بگیرد. بله شما یک هولدر هستید ولی تعریف‌تان از هودلر بودن چیست؟ آیا هولد کردن یک ارز دیجیتال فقط به این معنی است که آن را بخریم و بگذاریم کنار؟ مهم نیست که در این فاصله چه اتفاقاتی می‌افتد؟ اگر فکر می‌کنید وظیفه‌ی یک هودلر فقط خرید رمزارز و انتقال آن به کیف پول است، بهتر است کمی در نگرش‌تان تجدیدنظر کنید.
درست است که هودلر هدفش نگهداری رمزارز است و به چشم سرمایه‌گذاری بلندمدت به آن نگاه می‌کند، اما این دلیل نمی‌شود که کاملا از وضعیت آن بی‌خبر باشد. یعنی خریدش را انجام بدهد و دیگر تا مدت‌ها اصلا به کیف پولش سر نزند. برای یک معامله‌گر مهم است که همیشه در جریان وقایع باشد. البته این میان مشکلی هم وجود دارد. همان معضل همیشگی یعنی افراط و تفریط.
ممکن است یک نفر پس از خرید رمزارز موردنظرش، ۲۴ ساعته بازار را رصد کند. اما واقعا این کار چه فایده‌ای دارد به جز اینکه هودلر باید زمان زیادی را صرف کاری کند که نتیجه‌ای ندارد. اتفاقا ممکن است اثر بدی هم داشته باشد. یعنی ممکن است معامله‌گر را در جریان اصلاح بترساند و سریع دارایی‌اش را با ضرر بفروشد.
این رفتار کاملا غیرطبیعی است. نمی‌توانید تمام روزتان را فقط به زل زدن به مانیتورتان بگذرانید. هدف از رصد بازار این نیست که کندل به کندل وضعیت ارز یا پروژه را بررسی کنید. بلکه فقط این است که در جریان روند آن باشید. برای این کار هم کافی است که در فواصل زمانی طولانی‌تر، رمزارزتان را رصد کنید.
رصد بازار پس از خرید رمزارز
ممکن است کسی بپرسد که حالا نگاه کردن و رصد بازار بعد از سرمایه‌گذاری دیگر چه فایده‌ای دارد؟ ذات بازار پویاست. بازار همیشه سعی می‌کند دست معامله‌گران را بخواند و خلاف جهت پیش‌بینی و انتظارات آن‌ها حرکت کند. با رصد کردن بازار شما خودتان را برای وقایع محتمل پیش رو آماده می‌کنید و غافلگیر نمی‌شوید. به جز این ممکن است گاهی شرایط به اندازه‌ای بغرنج شود که باید استراتژی‌تان را بازنگری کنید. مثلا شاید لازم باشد در یک نقطه‌ی مطلوب، یک پله‌ی دیگر خرید کنید تا میانگین قیمت خریدتان کم شود. یعنی رصد بازار می‌تواند در مدیریت ریسک و سرمایه به شما کمک کند.
برگردیم به همان مثال بیت کوین خودمان. فرض کنیم که طبق تحلیل‌هایی که انجام داده‌اید، این‌طور نتیجه گرفته‌اید که بیت کوین تا شش ماه دیگر به سقف تاریخی‌اش می‌رسد. پیش خودتان فکر می‌کنید بهتر است اصلا به خودتان استرس و زحمت ندهید و بروید و تا شش ماه پشت سرتان را هم نگاه نکنید! اما اگر بیت کوین زودتر از تاریخ پیش‌بینی شما سقف قبلی‌اش را پس بگیرد چه؟ یعنی به همان قیمت برسد ولی بعد از آن مجددا به روند نزولی ادامه بدهد. اتفاقی که این وسط می‌افتد این است که شما فرصت مطلوبی را برای خروج از معامله و سود کردن از دست داده‌اید.
باز هم بیایید فرض کنیم که ممکن است کسی بگوید «خب ایرادی ندارد. باز هم صبر می‌کنم تا قیمت بالا برود.» بله احتمالش کم نیست. ولی آیا به زمانی که در این میان از دست می‌دهید فکر کردید؟ اصلا به این مسئله توجه دارید که می‌توانستید در همان مدت‌زمان روی ارز دیگری سرمایه‌گذاری کنید و سود کنید. آیا به نظرتان اگر ۱۰۰۰ دلارتان بعد از دو سال به ۳۰۰۰ دلار تبدیل شود خیلی سود کرده‌اید؟ شما در اینجا یک عامل مهم را فراموش کرده‌اید و آن چیزی نیست جز هزینه فرصت و البته از ارزش زمانی پول هم نباید غافل شوید. می‌بینید که یک غفلت کوچک چطور می‌تواند سرمایه‌ی شما را در معامله‌ای قفل کند و شما را از سود به موقع محروم کند.
کلام پایانی
چه قبول داشته باشید چه نه، رصد بازار جزو ملزومات سرمایه‌گذاری است. همان‌طور که قبل از خرید هر دارایی باید کاملا از شرایط آن باخبر باشید، لازم است که در گام‌های بعدی هم این کار را بکنید و سرمایه‌تان را به امان خدا رها نکنید! برای اینکه بذر تلاش‌تان به ثمر بنشیند باید از آن مراقبت کنید. قرار نیست تمام کار و بارتان را ول کنید و فقط چشم بدوزید به بازار. قرار هم نیست که همه چیز را به حال خودش رها کنید. متعادل بودن تمام آن چیزی است که شما به عنوان یک سرمایه‌گذار به آن نیاز دارید. مطمئن باشید که به مرور زمان به صورت ناخودآگاه می‌توانید مرز میان این مسائل را به خوبی درک کنید.
